8 Mart Dünya Kadınlar Günü ve tüm bilmeniz gerekenler

Tüm dünyada kutlanan Kadınlar Günü, oldukça eski bir maziye sahip. Kadınların dünyada ve ülkemizdeki yeri, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nün ortaya çıkışı ve kutlanması gibi pek çok merak edileni sizler için araştırdık.

GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE DÜNYA KADINLAR GÜNÜ

Birleşmiş Millet tarafından “Dünya Kadınlar Günü” olarak tanımlanan bu özel gün, her yıl 8 Mart’ta kutlanıyor. Temelinde kadınların siyasi, sosyal, ekonomik vb. daha pek çok alanda haklarının savunulması, başarılarının kutlanması yatıyor.

8 Mart’ın dünya kadınlar günü olarak kutlamasının en temelinde, 1908 senesinde New York’ta 15 bin kadar kadının mesai saatleri düzenlemesi, yüksek maaş beklentisi ve seçme hakkı istemesi yatıyor. Bu dönüm noktası ile birlikte ilk olarak Amerika Sosyalist Partisi, 28 Şubat 1909 tarihinde New York’ta bir “Kadınlar Günü” düzenliyor. Günün mimarı ise ismi günümüzde bile anılan Clara Zetkin oldu.

Devamında Uluslararası Sosyalist Kadın Konferansı, her sene bir günün kadınlar günü olarak kutlanmasını öneriyor. Ve biraz rötardan sonra 1917 yılında Sovyet Rusya’da kadınlar oy hakkı kazandıktan sonra 8 Mart ulusal bir bayram oluyor. Hatta Rus kadınlar sokaklara “Ekmek istiyoruz, barış istiyoruz” sloganları eşliğinde çıkıyor.

Bu kutlu gün ta ki 1967 yılında feminist hareket tarafından benimsenene kadar daha çok sosyalist ve komünist kesimlerce kutlandı. Birleşmiş Millet ise 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nü 1975 senesinde kutlamaya başladı. Bu senenin devamında üye ülkelere de bu günü kutlama daveti gönderildi. Günümüzde 8 Mart Dünya Kadınlar Günü bazı ülkelerde resmi tatil olarak kutlanır bazılarında ise sadece ismen anılır.

ÜLKEMİZDE KADINLAR GÜNÜ NASIL KUTLANMAYA BAŞLANDI?

Türkiye’de ilk 8 Mart Dünya Kadınlar Günü, 1921 senesinde Rahime Selimova ve Cemile Nuşirvanova adlı komünist kız kardeşlerin öncülüğünde kutlandı. Sonraki senelerde bu günün kutlanması için izin çıkmadı. Birleşmiş Milletler 1975 senesinde 8 Mart’ı kabul edince, ülkemizde de bu kapsamda “Kadın Yılı Kongresi” düzenlendi.

Böylece 8 Mart Dünya Kadınlar Günü, Türkiye’de 1975 yılında özellikle İlerici Kadınlar Derneği’nin de öncülüğünde kutlanmaya başlandı. Kadınlar bugünü meydanlara çıkarak kutladı. 12 Eylül darbesinden sonra dört yıl kadar kutlamalara ara verildi. 1984’te yeniden farklı kadın örgütleri, dernekler ya da bireysel anlamda kutlamalar devam etti. Eskiden daha çok sosyalist kesimin benimsediği bu özel gün, günümüzde pek çok kesimden insan tarafından değerli görülüyor. 2003 senesinde Dünya Kadınlar Günü kutlamalarında, Taksim’de her yıl tekrarlanan 8 Mart Feminist Gece Yürüyüşü başladı. Başka şehirlerde de bu yürüyüşler karşılık buldu. 2019 yılında İstanbul Valiliği bu yürüyüşü yasakladı.